OSMANLI SİYASÎ TARİHİ

 

 

           Fransız ihtilâlinin ortaya çıkardığı milliyetçilik fikirleri Osmanlı’yı çok etkilemiştir. Bu dönemde Sırp isyanı ilk çıkan isyan olmuştur. Milliyetçilik fikirlerinden imparatorluğun önce hristiyan kesimi etkilenmiş, ardından Müslüman Araplar ve daha sonra da Türkler etkilenmiş-tir.  Türkçülük hareketleri 1912’den itibaren hız kazanmış ve günümüze kadar süregelen Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Sonuç olarak büyük imparatorluklar sona ermiş ve ulus devlet  anlayışı  ortaya  çıkmıştır.  III. Selim  reformist  bir  padişahtır.  Kendisi 28. padişahtır. Sanatçı bir ruha sahip ve dahî bir müzisyendir. Güzel sanatlara oldukça ilgiliydi. Kendisi Avrupa’yı tanıyan bir padişahtı. Fransa kralıyla çeşitli münasebetleri olmuştu. III. Selim tahtta iken Fransız ihtilâli patlak vermiştir. Fransız ihtilâli sırasında Osmanlı Avusturya-Macaristan ile  Kırım  için  mücadele  etmekteydi. Bu mücadele 1787 yılından beri devam etmekteydi. Bu mücadelede Osmanlı çok zor bir duruma düştü. Osmanlı’yı Fransız ihtilâlinin patlak vermesi kurtardı. Kendi iç durumuyla ilgilenen devletler Osmanlı ile barışmak zorunda kaldı. Bu savaşlardan sonra Osmanlı ordusunun zayıflığı ortaya çıktı ve alınan kararlar ile yenileşme yoluna gidilmeye karar verildi. Bu yenileşme hareketleri Nizam-ı Cedid adı altında başladı.

 

            Osmanlı – Fransız İlişkileri:    Osmanlı – Fransız ilişkileri Kanunî Sultan Süleyman ve I.Fransuva ‘dan itibaren dostluk temeline dayanmaktadır. 1535’te Kanunî Sultan Süleyman Fransa’ya bu dostluk çerçevesinde bir takım ticarî imtiyazlar vermiştir.Bunun sebebi, Avrupa-da Osmanlı Devleti, Habsburg İmparatorluğu ve Fransa gibi önemli bir devlet konumundaydı. Osmanlılar bu dostluğa her zaman sadık kaldıkları halde Fransa’nın zaman zaman ihanet ettiği görülmektedir. 1789’da III. Selim tahtta iken Fransa’da ihtilâl patlak verir. Osmanlı bu ihtilalle çok fazla ilgilenmemiştir. Tüm Avrupa monarşileri bu ihtilâlden çok büyük sıkıntı duymuşlardır.Monarşilerin sonu gelmiş gibi gözükmektedir. Avrupalı devletler bunun üzerine Fransa’ya karşı cephe almışlardır. Osmanlı Devleti bu şekilde davranmamıştır. Bunun çeşitli nedenleri vardır. * Osmanlı toplum yapısı. * Fransa’nın Osmanlı Devleti’nin düşmanlarıyla savaşması. * Fransız ihtilâlinin laik sebeplerden dolayı ortaya çıkması. Bu durum Osmanlı yönetimine sempatik bir davranış olarak gözükmüştür.

           Fransa Osmanlı Devleti’ne yeni rejimini tanıtmak için birtakım büyük elçiler gönderdi. Fakat Osmanlı Devleti Avrupa’dan bir devlet Fransa’nın yeni rejimini tanımadığı sürece kendisinin  de  tanımayacağını  bildirdi. Prusya ve Hollanda’nın Fransa’nın yeni rejimini tanı-ması üzerine Osmanlı’da bu yeni rejimi tanıdı. Fransa Osmanlı’ya baskıda bulunup Avusturya ile Rusya savaşlarında Osmanlı’nın kendi yanında olmasını istese de Osmanlı buna yanaşmadı Ancak bu durumlar Osmanlı-Fransa dostluğunu bozmadı. Bu dostluk 1798 yılında Napolyon-un  Mısır’ı  işgal  etmesine  kadar  devam  etmiştir.  Napolyon Fransız ihtilâli ile tanınmıştır. Osmanlı ordusunda yenileşme yapmak isteyenlerden birisidir. Napolyon Osmanlı Devleti’nin yaşamasını devam etmesini istemiştir. İhtilalden sonra Avusturya ordularının baş kumandanı tayin edildikten sonra Osmanlı hakkındaki fikirleri değişmiştir. Avusturya ile 1797’de Compo Formio antlaşması imzalanmış, Fransa büyük topraklar elde etmiştir. Bu antlaşmadan sonra Osmanlı ile Fransa komşu olmuştur. Artık Osmanlı’nın yıkılmasını isteyen bir Napolyon orta-ya çıkmıştır. Napolyon ele geçirdiği yerlerdeki halkı Osmanlı’ya karşı kışkırtmıştır. Fakat Napolyon’un Mısır’ı işgal etme sebepleri Osmanlı’yı yıkmaktan ileri gelmiyordu. Sömürge yollarının Mısır’dan geçmesi en önemli etkendi. Ayrıca İngiltere’yi sıkıştırıp kontrol etme düşüncesi de vardı.

 

            Napolyon’un Mısır Seferi:   Osmanlı-Fransız ilişkilerinin 1516 yılında çok iyi olduğu-nu görmekteyiz. Osmanlı bu dönemde Akdeniz’de bir takım imtiyazlar vermiştir. Gümrükler-de bir takım indirimler yapmıştır. Osmanlı bu sayede Avrupa’da kendisine müttefik sağlamış oluyordu. Avusturya’ ya karşı Fransa’ yı kendisine çekerek Avrupa’ da yaptığı savaşlarda Fransa’nın en azından tarafsız kalmasını sağlamıştır. Bu durum Fransız ihtilâline kadar devam etmiştir. Fransız ihtilâli Osmanlı-Fransız ilişkilerine etki etmemiştir. İhtilâl Fransa’nın kendi iç yapısından kaynaklanmıştır. İhtilâl bütün Avrupa’yı değiştirmiş, rönesans, reform gibi hare-ketler bilginin ortaya çıkmasını sağlamış ancak siyasî anlamda etkili olmamıştır. Fransa siyasî olarak etkilenmese de Avrupa için aynı durum söz konusu değildir. Ulus-devletler cumhuriye-te doğru ilerlerken monarşik düzen yıkılmıştır.

 

Napolyon’un Mısır Seferi’nin Nedenleri:   Mısır Hindistan sömürgesidir. Hindistan ilk başta Fransa’nın sömürgesiydi fakat daha sonra İngiltere’ye kaptırılmıştır. İngiltere’nin bu yüzyıldaki en önemli dış politikası sahip olduğu sömürge yollarını korumaktır. Napolyon bütün Avrupa devletleri ile savaşmıştır. Fakat İngiltere’ye karadan savaş açması imkansızdır. Bu nedenle denizden saldırması gerekmektedir. İşte bunun için de sömürge yollarına saldırı şarttır. Bu  nedenle  de  Napolyon  öncelikle  Mısır’a göz dikmiştir. Napolyon Süveyş kanalını açıp Fransa’ya yeni bir sömürge yolu kazandırmak istiyordu. Bu aynı zamanda Akdeniz haki-miyetini de sağlamak anlamına geliyordu. Fransız dış işleri bakanı Talleyrand’da aynı düşün-celere sahipti. Napolyon otuz sekiz bin kişilik ordu ve iki yüz seksen parça donanma ile Mısır’a doğru yola çıkmıştır. Mısır donanması 2 Temmuz 1789’da İskenderiye’ye ulaşmıştır. İskenderiye direnmeden teslim olmuştur. Çünkü Yavuz Sultan Selim döneminden beri Mısır hiç işgale uğramamıştır. Böyle bir ihtimal de düşünülmediği için hiçbir savunma tedbiri alınmaksızın teslim olunmuştur. Napolyon İskenderiye’yi aldıktan sonra Kahire’ye doğru iler-lemiştir. Burada Kölemenler ile karşılaşmış  yapılan savaşta Kölemenler yenilgiye uğramışlar ve Kahire’de Fransızların eline geçmiştir.

 

Mısır’ın İşgali Osmanlı Devleti’nde Nasıl Karşılandı?: Osmanlı Devleti Fransa’nın kendisine karşı istilacı  emeller beslediğini bilmiyordu. Fransa aylardan beri Akdeniz limanın-da hazırlık yapmaktaydı. Osmanlı Devleti Fransa’nın bir hazırlık içinde olduğunu seziyor ancak hareketin nereye karşı olacağını kestiremiyordu. Mora valisinden gelen raporlara göre hazırlık Mora için yapılıyordu. Rus büyük elçisinden de bu yönde bilgiler geldi. Mısır hiçbir şekilde düşünülmemişti. Rusya Mora’ya Fransa’nın girmesini istemiyordu. Çünkü bu bölgeye kendi yayılma sahası olarak bakıyordu. Osmanlı Devleti ancak Fransız donanması İskenderiye önlerine geldiğinde haberdar olabildi. Osmanlı Devleti’nde tam bir şok yaşandı. Osmanlı Devleti  dost bildiği Fransa’dan böyle bir hareket beklemiyordu. Osmanlı Devleti bu sırada Bulgaristan’da Midilli isyanıylave Arabistan’daki Vahabirlik isyanıyla meşguldü. Dolayısıyla Fransa’ya hemen savaş açamadı.Ancak İngiltere Osmanlı Devleti’nden önce davrandı. Amiral Nelson komutasında bir İngiliz donanması Fransız donanmasını perişan etti. Bütün Akdeniz’i gezerek Fransız donanmasının Fransa ile irtibatını kesti. Mısır ve Akdeniz Fransız hakimiye-tine gireceği bir sırada İngiliz hakimiyetine girdi. Fransa’nın bu yenilgisinden cesaret alan Osmanlılar 25 Eylül 1798’de Fransa’ya harp ilan ettiler. Fakat daha sonra Osmanlı Devleti Fransa ile tek başına savaşı göze alamayarak ittifak teklifinde bulunan İngiltere-Rusya’nın bu teklifini değerlendirdi.Bu tarihten sonra Avrupalılar Osmanlı Devleti’nin topraklarının önemi-nin farkına varmaya başladılar.Osmanlı Devleti toprakları sömürge yolları üzerinde idi.Napol-yon’un Mısır’ı işgal etmesiyle sömürge yollarının Fransa’nın eline geçmesi düşüncesi İngilte-re ve Rusya’yı çileden çıkardı. Bu tarihten sonra Osmanlı için menfaat çatışmaları başladı.

 

Osmanlı-Rus Osmanlı-İngiliz Anlaşmaları:    Rusya Fransa’nın Mora üzerindeki ve Balkanlardaki emellerinden son derece rahatsız oluyordu. Bu bölgelerin Fransa’nın eline geçmesini istemiyordu. Bu yerleri kendi politikası açısından önemli görüyordu. Bu bakımdan Rusya Fransa’ya karşı Osmanlı Devleti’ne ittifak teklifinde bulundu. III.Selim Osmanlı’nın en büyük düşmanı olarak gördüğü Rusya ile anlaşma konusunda kararsız kaldı. Fakat Fransa ile tek başına mücadeleyi göze alamadığından  Rusya’nın  ittifak  teklifini  kabul  etti. Fransa’nın Mısır’a karşı asker çıkarmasından sonra Osmanlı ile Rusya arasındaki anlaşma görüşmeleri başlamıştı.  Ruslar fırsattan istifade ilk defa donanmaları ile boğazları geçtiler ve İstanbul önlerine geldiler. Osmanlı Devleti bu duruma ses çıkarmadı. Bir müddet sonra Rus donanması Osmanlı donanmasıyla birlikte Mora ve Arnavutluk sahillerini Fransızlara karşı savunmak için  hareket  kararı  alındı.  Osmanlı - Rus anlaşması görüşmelerine İngilizler de iştirak etti. 5 Ocak 1799’da anlaşma imzalandı. Osmanlı bu tarihe kadar devletler arası ittifak sistemine girmemişti.  İlk defa üçüncü bir devlete karşı ittifak anlaşması imzalıyordu. Bu anlaşmanın Rusya ile yapılmış olması da  ayrıca  önem  taşımaktadır. Osmanlı bu tarihten sonra Avrupalı devletlerin  gündemine  girmiştir.  İngiltere bu tarihten sonra Osmanlı Devleti’nin topraklarını koruma politikası gütmüş fakat bu iki devletin birbirlerine karşı olan duygularını değiştirme-miştir.  Bu ittifak her iki devlete de yarar sağlamıştır. Rusya’nın deniz filosu ilk defa boğazla-rı geçmiştir. Akdeniz’de ticarî imtiyazlar elde edilmiştir. Osmanlı Devleti’de Mısır’ı Fransa-dan  koruyabilecek bir güç elde etmiştir.   Yakınçağ   boyunca   devam edecek olan denge politikası bu şekilde başlamıştır.

 

Napolyon’un Suriye Seferi: Napolyon’un Suriye seferinin sebepleri, Mısır seferindeki sebeplerin hemen hemen aynısıdır. Hindistan’a giden yolu kontrol altında tutmak, Mısır’a tam hakim olmak, doğu Akdeniz’deki Suriye limanlarından faydalanmak ve bu limanları İngilizle-re kapatmak ayrıca Akdeniz hakimiyetini kurmaktı.Napolyon’un Mısır’daki durumu iyi değil-di. Donanmasının büyük bölümünü kaybetmişti ve Fransa ile bütün irtibatı kesmişti. Çünkü bütün Akdeniz İngilizler tarafından ablukaya alınmıştı. Napolyon Mısır’a hakim olmak için Suriye’nin elde edilmesi gerektiğini düşünüyordu. Aralık 1798de Mısır’dan Suriye’ye hareket etti. Elariş, Gazze ve Yafa’yı aldı. Yafa’da bulunan 3000 Türk’ü esir alarak katletti. Asıl hedefi olan Akka’ya doğru yola çıktı. Akka, Cezar Ahmet Paşa tarafından savunuluyordu. Bu şahsın komutasında yeni kurulan Nizam-ı Cedid ordusu vardı. İngilizler de Fransızlara karşı Cezar Ahmet Paşa’yı destekliyorlardı. Napolyon bu mücadelede yenildi. Bu yenilgi Napolyo-nun  ilk  yenilgisiydi.  Napolyon’un beklediği yardım İngiliz kontrolü yüzünden gelemiyordu. Napolyon  5  Mayıs  1799’da  yerine ünlü komutanlarından Kleber’i bırakarak Mısır’a çekildi. Napolyon’ un yerine bıraktığı Kleber, Mısır seferinin bir sonuç vermeyeceğini biliyordu. 2 Mart 1801’de İngilizler İskenderiye’de Fransız ordusunu mağlup ettiler. Bunun üzerine Mısır’ın tahliyesi görüşmeleri başladı. 1801 Ağustosunda imzalanan mütareke ile savaşa son verildi.  Fransızlar silahları ile çekildiler. Bu suretle Mısır tekrar Osmanlı’nın oldu. Napolyon-un Mısır seferi Avrupa siyasetinin ağırlığını bir müddet Akdeniz’e kaydırdı. Fransa burada umduğunu  bulamadı.  Mısır’ı Fransa’ya kazandıramadığı gibi Akdeniz’de hakimiyet de kura-madı. İngilizler Hindistan yolundaki Fransız tehlikesini bertaraf ettiler. Rusya ise bu olaylar sırasında ilk defa boğazlardan geçti. Bab-ı Ali bundan böyle toprak bütünlüğünü ancak devlet-ler muvazelesi sayesinde koruyabileceğini anladı.

 

           Mısır Seferinden Sonraki Durum: Fransızların Mısır’ı terk etmelerinden sonra Osmanlı Devleti Fransa’ya karşı ittifak yaptığı İngiltere’nin Mısır’a yerleşme niyetinde olduğunu anla-dı. Ruslar ise Balkanlarda sürekli milliyetçilik propagandası yapıyorlardı.   Yani Osmanlı Devleti’nin Fransa’nın Mısır ve Suriye seferi sırasında ittifak yaptığı iki devlet şimdi Osmanlı için  tehlikeli  olmaya  başladı.  Bu  arada  Rusya ile İngiltere’nin arası da açılmıştı. Napolyon Rusya ile Fransa’nın anlaşma yollarını aramaya başlamıştı. Napolyon Rusya’nın Osmanlı top-rakları üzerindeki emellerini biliyordu. Ona bu yönde  bazı tekliflerde bulundu. Rusya ile birlikte Fransız ordusu Buhara’ya kadar olan bölgeyi Afganistan ve İran’ı alarak Hindistan’a uzanacak ve oradan İngilizleri kovarak Çar’a büyük bir imparatorluk kazandıracaktı. Buna karşılık Çar’da Fransızların Akdeniz ve Mısır’da yerleşmesine ses çıkarmayacaktı. Napolyon bu  ittifaka  Avusturya’yı  da  dahil  etmek  istiyordu. Avusturya’dan da Osmanlı Devleti’nden almak istediği yerleri bildirmesini istedi. Avusturya; Sırbistan, Bosna, Bulgaristan, Eflak ve Boğdan’ı gösterdi. Osmanlı İmparatorluğu’nun Avusturya, Rusya ve Fransa arasında paylaşıl-masının kesin bir projesinin hazırlanacağı sırada Çar Poul öldürüldü. Yeni Çar Alexandre tahta geçtikten sonra İngiltere ile anlaşma imzaladı. Böylece Napolyon’un Asya’dan Rusya’ya teklif  ettiği  Asya  İmparatorluğu  ve  Osmanlı  Devleti’ni  paylaşma  projeleri suya düştü. Bu arada 1802’de İngiltere ile Fransa arasında bir barış antlaşması imzalandı. Bu antlaşmada her iki  devlette  Osmanlı’nın  toprak  bütünlüğünü  kabul  etti. Bu sırada Paris’te Osmanlı Fransız barış görüşmeleri de   başlamıştı.   Bu görüşmeler sonucunda Osmanlı ile Fransa arasında 25 Haziran 1802’de Paris Muahedesi imzalandı. Bununla her iki devlet birbirinin toprak bütünlüğüne kefil olacaklar ve Fransa Avrupa’da herhangi bir devletle savaşa girerse Osmanlı Devleti Fransa’nın yanında durmak zorunda olmayacaktı. İki devlet daha önce İngiltere ile Fransa arasında yapılan barışı tanıyacaktı ve anlaşmanın diğer  maddesi Mısır Osmanlı’ya yeniden  iade  edilecekti.  Paris Muahedesi’nin imzalanmasıyla Osmanlı Devleti ile Fransa arasında Mısır’ın işgalinden doğan pürüzler hâlledilmiş, Osmanlı-Fransa münasebetleri tekrar dostluk yoluna gitmiştir. Bu dostluk III.Selim’in Fransa’ya karşı beslediği sempati nedeni ile daha da güçlenmiştir.III.Selim Napolyon’un askerlik alanındaki bilgi ve başarılarına hayrandı ve yapmak istediği reformlarda Fransa’dan faydalanmak istiyordu. Mısır seferinden sonra Osmanlı Devleti Fransa ile dostluk antlaşması imzalanmış ve şimdi onun için asıl tehlike yine Rusya ve İngiltere olmuştur. İngiltere ve Fransa arasında yapılan barış, İngilizlerin Malta ada-sını  boşaltması  yüzünden  yine bozuldu. Bu sırada Fransa’da tekrar bir rejim değişikliği meydana  geldi.  Napolyon  1804’te  krallığını ilan etti. Bu rejim değişikliği Rusya, Avusturya ve Prusya’yı kaygılandırdı. Bu rejim Napolyon’un büyük siyasî ihtiraslarının bir neticesiydi ve Avrupa’da Fransa’ya karşı yeni ittifaklar kurulmaya başladı.

            İngiltere, Fransa’ya karşı Rusya, Avusturya, İsveç ve Napoli’yi içine alan bir ittifak oluşturdu. Osmanlı ise Fransa ile dostluğunu yeniden kurduğuna göre Fransa’daki yeni rejimi tanıması gerekiyordu. İngiltere ve Rusya buna karşı çıkıyordu. Bu devletler eğer Osmanlı Devleti Fransa’daki yeni rejimi tanırsa Osmanlı Devleti’nin İngiltere ve Rusya ile yaptığı ittifakları feshetmiş sayılacaktı. Bab-ı Ali iki ateş arasında kalmıştı ve sonunda Rusya ile Avusturya Fransa’daki yönetimi tanımadan Osmanlı’da tanımayacaktı. Bu karar İstanbul’daki Fransız  büyük  elçisini  kızdırdı.  Elçi bu durumu protesto ederek İstanbul’u terk etti. Bu İstanbul  ile  Fransa  arasındaki  siyasî münasebetleri kesti. İstanbul’daki İngiliz ve Rus büyük elçileri ise bunu kendi zaferleri olarak gördüler. Bu arada Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 1799’da  yapılan ittifak yenilendi. İngiltere Avrupa’da Fransa’ya karşı Avusturya ve Rusya’yı da içine alan bir birlik oluşturmuştu. Fakat bu birlik Napolyon’a sürekli yeniliyordu. 2 Aralık 1805’ te   Austerlitz’ de   Avusturya ve Rusya, Fransa karşısında kesin bir yenilgi aldılar. Austerlitz savaşı İstanbul’da Fransa’ya daha da kuvvetlendirdi. Halbuki Osmanlı Devleti Rus-ya ile yaptığı ittifakı henüz yenilemişti. Osmanlı Devleti Rusya ile yaptığı ittifakı bozmak pahasına Fransa’yı tanımaya karar verdi.Bu iş için Ahmet Muhip Efendi’yi elçi olarak Fransa-ya gönderdi. Fransa ise general Sebastiani’yi III.Selim ile görüşmek üzere İstanbul’a gönderdi Bu Osmanlı-Fransa yakınlaşması İngiltere ve Rusya’yı telaşlandırdı. General Sebastiani İstan-bul’da çok iyi karşılandı. Fransa’nın Avusturya ve Rusya’ya karşı zafer kazanması Osmanlı başkentinde moralleri yükseltti.Fransız elçisi Osmanlı Devleti’nde gördüğü büyük yakınlıktan cesaret alarak Fransa’nın bazı taleplerini Osmanlı Devleti’ne sundu. Buna göre; Osmanlı’nın Eflak  ve  Boğdan’daki  Rus yanlısı beyleri değiştirmesi ve yerine Fransa’nın istediği beyleri atamasını istedi. Fransız elçisinin ikinci isteği boğazların Rus gemilerine kapatılmasıydı. Bu talepler  Osmanlı  tarafından  kabul  edildi. Rusya mevcut muahedelere aykırı olan bu durumu protesto etti. Osmanlı Devleti’ni savaşla tehdit etti. Osmanlı Devleti Rusya ile savaşı göze ala-mayarak Fransa’nın istediği beyleri geri alarak Rus yanlısı eski beyleri göreve getirdi. Boğaz-lar Ruslara yeniden açıldı. Fakat Rusya Osmanlı Devleti’nın bu tedbirlerini görmeden Dinyes-ter Nehri’ni aşarak Türk topraklarına girip Eflak-Boğdan’ı işgal etti.

               OSMANLI-RUS OSMANLI-İNGİLİZ HARBİ

  

   Rusların harp ilan etmeksizin Eflak ve Boğdan’ı işgal etmeleri Osmanlı’da şaşkınlıkla karşı-landı. İngiltere Rusya’nın tarafını tuttu. İngiltere Osmanlı Devleti’nin Fransa ile münasebetle-rini kesmesini, Eflak ve Boğdan’ın Rusya’ya bırakılmasını istiyordu. Osmanlı Devleti bunu kabul etmeyince İngiltere büyük elçisi İstanbul’dan ayrıldı ve İngilizler boğazları geçtiler. İngiliz donanmasının boğazları geçmesi paniğe neden oldu. Fransız elçisi Sebastiani kara ordusu ile desteklenmeyen donanmanın bir şey yapamayacağını söylemesine rağmen İstanbul-da panik yaşandı. İngilizler İstanbul’a saldırmaktan bir netice çıkmayacağını ve İstanbul’a saldırırlarsa Rusya ile karşılaşacaklarını bildiklerinden bunu gerçekleştirmediler. Bazı kayıp-lar vererek geri döndüler ve buradaki başarısızlıklarını Mısır’a çıkarma yaparak telafi etmeye çalıştılar. Fakat başarılı olamadılar.(14 Eylül 1807) İngilizlerle yapılan savaş burada sona erdi fakat Ruslarla yapılan savaş 1812 yılına kadar devam etti. Osmanlı Devleti’nin, Fransa’nın isteği üzerine Rus yanlısı Eflak ve Boğdan beylerini değişmesi ve boğazları Ruslara kapatma-sı, Rus tehditini görünce bunlardan vazgeçmesi Rusya’yı Eflak ve Boğdan’a saldırmaktan alı koymadı. Napolyon Osmanlı ordularının Rus ordularına saldırmasından faydalandı. Çünkü Ruslar Osmanlı cephesine büyük  kuvvetler yığmışlardı. Rus ve Fransız ordularının Prusya’da yaptıkları  meydan  muharebesini  Napolyon kazandı. Ruslar antlaşma isteğinde bulundular. Napolyon ve Çar buluşarak Tilsit antlaşmasını imzaladılar.Bu antlaşmanın Osmanlı Devleti’ni ilgilendiren maddeleri şunlardı:    Fransa, Osmanlı Devleti ile Rusya arasında arabuluculuk yapacak, bir mütareke gerçekleştirecekti. Rusya’da Fransa-İngiltere antlaşması için aracılık yapacaktı. Ayrıca Napolyon Türklerin Eflak ve Boğdan’ı Ruslara terk etmesini sağlayacaktı. Bunu başaramazsa Rusya’nın kuvvet yoluyla burayı almasına yardım edecekti. Napolyon Lehistan Krallığı’nı diriltme projesinden vazgeçecek ve karşılığında Rusya Yedi Yunan Ada-ları ve Dalmaçya üzerinde Fransa hakimiyetini kabul edecekti. Rusya ile Osmanlı Devleti ara-sında bir anlaşma sağlanamazsa Rusya ile Fransa Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki toprakla-rını paylaşacaklardı.

 

Erfurt Görüşmesi (12 Ekim 1808) :    Napolyon Tilsit’ten beri süregelen Rus desteğini kuvvet-lendirmek maksadıyla Erfurt’ta Çar Alexandre ile görüştü. Görüşmeler Avrupa’nın genel siyasetiyle ilgiliydi. Napolyon Rusya’yı kendisine bağlamak için onun tarihî isteklerini bir daha gözden geçirdi. Çar’ın İstanbul’u ve boğazları istemesine bir vaadde bulunmadı. Fakat Eflak ve Boğdan’ı Rusya’ya kazandırmak için Tilsit’teki vaadini tekrarladı. Osmanlı devlet adamları Napolyon’ un Tilsit ve Erfurt’ta Rusya’ya yaptığı vaadleri öğrenmişlerdi. Artık Fransa ittifakında kalmanın bir manası yoktu. Fransa’ nın düşmanı İngiltere Türkiye’ nin Napolyon aleyhine kurulan ittifaka girmesi için tekliflerde bulunuyordu. 1807’de İngilizlerin Mısır’a asker çıkarmasıyla bozulan Türk-İngiliz münasebetlerini yeniden kurmak için görüş-meler  başladı. 1809’da İngiltere ile Osmanlı Devleti arasında Kala-i Sultanî anlaşması imza-landı. Rusya ile savaş devam etti. Boğazlardaki İngiliz-Rus rekabetinin asıl başladığı tarih bu anlaşmanın imzalandığı zamandır. Rusya ile başlayan harp 3 sene sürdü. Bu zamanda, Ruslara karşı genelde savunma hareketleri yapıldı. Ruslar Besarabya, Eflak, Boğdan, Dobruca ve Kuzey  Bulgaristan’ın  bir  kısmını  işgal  ettiler.  Bu durumda Osmanlı’nın mevzi başarılarına rağmen Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kaldı. Rusya ile 1812’de Bükreş Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre Ruslar işgal ettikleri yerlerden Besarabya’yı aldılar. Eflak ve Boğdan Osmanlılara geri verildi. Prut Nehri iki ülke arasında sınır kabul edildi. Tuna’nın geliş gidişi Türk ve Ruslar için müşterek olacak ve yine Ruslara güvenerek isyan eden Sırplara bazı haklar tanındı.